Автору гимна ЯСХТ Рафаэлю Багатайскому — 90 лет
Опубликовано: 28.04.2021
1 мая 2021 года народному поэту Якутии, бывшему выпускнику Якутского сельскохозяйственного техникума Рафаэлю Дмитриевичу Ермолаеву – Рафаэлю Багатайскому исполняется 90 лет со дня рождения. В якутской литературе Рафаэль Багатайский оставил яркий след в качестве блестящего поэта, прозаика, сатирика.
Рафаэль Дмитриевич до конца своей жизни оставался на связи с родным техникумом. Он очень любил свое учебное заведение, часто бывал в гостях, всегда приходил с добрыми, скромными подарками. Одним из его навечных подарков стал текст Гимна Якутского сельскохозяйственного техникума.
Өрөгөй ырыата
Үтүөтүөн бу манна үөрэнэр,
Үрдүккэ, олоххо дьулуһар!
Биһиэхэ ветеран дьоннорбут
Бэртээхэй холобур буолаллар.
Хос ырыата:
Үчүгэй билиини,
Үөрүүлээх үлэни,
Оҥорсон, чочуйсан,
Учуутал аанньаллар
Үйэ-саас кынаттааҥ!
Тыа сирин туругун тупсарар,
Хастыы да идэни талбыппыт,
Олору баһылаан барарга
Бары баар кыахпытын уурабыт.
Хос ыарыата
Үөр сыспай сиэллээҕи үксэтэр,
Хороҕор муостааҕы элбэтэр,
Тамайар табаны дэлэтэр,
Сүрүн сыал буоларын билэбит.
Хос ыарыата
Бары биир сомоҕо буоламмыт,
Барыны баһылыыр кыахтаахпыт,
Быйаҥы, уйгуну уһансан,
Норуоппут тапталын ылыахпыт!
Библиотека Якутского сельхозтехникума организовала выставку ко дню рождения Рафаэля Дмитриевича Ермолаева – Рафаэля Багатайского. Просим студентов и преподавателей посетить выставку, познакомиться с творчеством народного поэта, автора гимна нашего учебного заведения.
Пресс-служба ГБПОУ РС (Я) «Якутский сельскохозяйственный техникум»
Из Википедии.
Рафаэль Дмитриевич Ермолаев-Багатайский (1 мая 1931, Морукский наслег, Мегино-Кангаласский улус, Якутская АССР, РСФСР — 24 сентября 2016, Якутск, Якутия, Российская Федерация) — советский, российский якутский поэт и прозаик, народный поэт Республики Саха (Якутия), лауреат Государственной премии Якутии им. П. А. Ойунского.
Биография
В 1953 г. окончил Якутский сельскохозяйственный техникум, в 1958 г. — историко-филологический факультет Якутского государственного университета, Высшую партийную школу при ЦК КПСС.
Член Союза писателей СССР с 1962 г., Союза писателей Республики Саха (Якутия) с 1991 г. Печатается с 1951 г.
Работал редактором Якутского книжного издательства, в 1987—1993 гг. — главный редактор детского журнала «Чуораанчык» («Колокольчик»).
Автор более 40 книг. Первый сборник басен и сатирических стихов «Крапива» опубликован в 1959 г. Автор романа «Найдешь свою звезду», о теме сельской интеллигенции; романа в стихах «Парни и невесты», посвященного проблеме становления характера молодого человека; повести «Мишурные петухи», о молодежи в первые годы перестройки. В 1996 г. его сатирические произведения были объединены в сборнике «Тигээйи уйата» («Осиное гнездо»). В сборниках «Үс муннук» («Треугольник», 1967), «Сай ортото» («Разгар лета», 1972), «Тэргэн аартык» («Трактовая дорога, 1989») и других демонстрировал диалектическое глубинное понимание жизни, несводимое к простым, поверхностным формулам восприятия.
В поэме («Лунная ночь», 1991) на фоне событий гражданской войны в Якутии им были созданы обобщенные образы представителей якутской интеллигенции. В поэмах: («Орлиная ель», 1994), «Кырдьык Генерала» («Генерал правды», 1996), «Ытыллыбыт ыра» («Растрелянная мечта») и героями стали реальные исторические личности.
Литературное творчество
- Айымньылар толору хомуурунньуктара : 18 томнаах / [хомуйан оҥордулар К. Д. Уткин , М. П. Лыткина, С. Р. Ермолаева]. – Дьокуускай : Сайдам, 2011–2016
- Т. 1: Кытыан кымньыы ; Сөрүүн сүүрээн ; Күн уоттаах Корея ; Мэнигийээн мэтириэттэр ; Үс муннук / [аан тыл авт. А. Чугунов]. – 2011. – 238, [1] с. : портр.
- Т. 2: Уолаттар уонна кийииттэр ; Мүлчү-хаччы мүлүкүчүүстэр ; Сай ортото. – 2011. – 270, [1] с. : портр.
- Т. 3: Бэйэҥ сулускун булуоҥ : роман. – 2011. – 254, [1] с. : портр.
- Т. 4: 1000 бытархайтан ; Дьону кытта дьоллоохпун ; Белые снегири ; Сыралҕан. – 2011. – 334, [2] с. : портр.
- Т. 5: Мөһүүрэлээх бөтүүктэр ; Быһый тыал ; Певучий ручей. – 2011. – 334, [2] с. : портр.
- Т. 6: Тэргэн аартык ; Ыйдаҥа түүн ; Сүгүрүйүү. – 2011 – 414, [2] с. : портр.
- Т. 7: Алгыс курдук саныыбын ; Дьылҕа Хаан уонна Сылык Дархан. –2011. – 365, [2] с. : портр.
- Т. 8 : Чаҕылыйаада-даймонд. – 2011. – 253, [1]с.
- Т. 9 : Олох оскуолата : роман. – 2011. – 526 с.
- Т. 10: Түмэр Дүрбүөн ; Тахсан иһэн киирбит күн ; Тойонноон көрөргө „дойҕохтор“ уо.д.а. – 2012. – 416 с.
- Т. 11 : Олохбүппэт таабырыын / Рафаэль Баҕатаайыскай, Сахаайа Ермолаева. – 2013. – 240 с.
- Т. 12: Айар дьарык салҕанар : (чинчийиилэр, ырытыылар, сэҥээриилэр) / Р. Баҕатаайыскай, Сахаайа Ермолаева. – 2013. – 382, [1] с. : портр.
- Т. 13: Ыстатыйалар, сэҥээриилэр, ырытыылар / Рафаэль Баҕатаайыскай, Сахаайа Ермолаева. – 2014. – 205, [1] с. : портр.
- Т. 14: Араас кэмнээҕи ыстатыйалар, тылбаастар, ырытыылар / Рафаэль Баҕатаайыскай, Сахаайа Ермолаева ; [хомуйан оҥордулар : К. Д. Уткин,М. П. Лыткина]. – 2014. – 255 с. : портр.
- Т. 15: Айымньылар, ыстатыйалар, ахтыылар, ырытыылар. – 2015. – 237, [2] с. : портр.
- Т. 16: Үспүйүөн : (детектив-роман)/ Рафаэль Баҕатаайыскай, Сахаайа Ермолаева. – 2015. – 318, [2] с. : портр.
- Т. 17: Үспүйүөн : (детектив-роман бүтүүтэ) / Рафаэль Баҕатаайыскай, Сахаайа Ермолаева. – 2016. – 255, [1] с. : портр.
- Т. 18: Төрөппүттэрбит барахсаттар. – 2016. – 224 с.
- Кытыан кымньыы : үгэлэр, сатрич. уонна лирич. хоһооннор. – Якутскай : Саха сиринээҕи кинигэ изд-вота, 1957. – 68 с., ил.
- Күн уоттаах Корея : хоһооннор : орто саастаах оҕолорго. – Якутскай : Саха сиринээҕи кинигэ изд-вота, 1959. – 36 с., ил.
- Сөрүүн сүүрээн : лирич. уонна сатирич. хоһооннор. – Якутскай : Саха сиринээҕи кинигэ изд-вота, 1959. – 82 с.
- Мэнигийээн мэтириэттэр : хоһооннор : кыра саастаах оскуола оҕолоругар. – Якутскай : Саха сиринээҕи кинигэ изд-вота, 1961. – 48 с.
- Уолаттар уонна кийииттэр : хоһооннор. – Якутскай : Саха сиринээҕи кинигэ изд-вота, 1964. – 216 с.
- Үс муннук : хоһооннор, поэмалар. – Якутскай : Саха сиринээҕи кинигэ изд-вота, 1967. – 128 с.
- Мүччү-хаччы мүлүкүчүүстэр : кыра саастаах оҕолорго. – Якутскай : Саха сиринээҕи кинигэ изд-вота, 1969. – 44 с.
- Сай ортото : хоһооннор, поэмалар. – Якутскай : Саха сиринээҕи кинигэ изд-вота, 1972. – 112 с.
- Бэйэҥ сулускун булуоҥ : роман. – Якутскай : Саха сиринээҕи кинигэ изд-вота, 1974. – 296 с.
- 1000 бытархайдар : үгэ-хоһоон. – Якутскай : Кинигэ изд-вота, 1980. – 95 с.
- Дьону кытта дьоллоохпун : хоһооннор, поэмалар. – Якутскай : Кинигэ изд-вота, 1981. – 239 с.
- Сыралҕан : үгэ-хоһоон. – Якутскай : Кинигэ изд-вота, 1983. – 88 с.
- Мөһүүрэлээх бөтүүктэр : сэһэн. – Якутскай : Кинигэ изд-вота, 1985. – 214 с. ; То же : 2-е изд. – Дьокуускай : Бичик, 2011. – 287 с.
- Быһый тыал : хоһооннор. – Якутскай : Кинигэ изд-вота, 1986. – 80 с.
- Тэргэн аартык : хоһооннор. – Якутскай : Кинигэ изд-вота, 1989. – 125 с.
- Ыйдаҥа түүн : поэма. – Дьокуускай : Кинигэ изд-вота, 1991. – 95 с.
- Тигээйи уйата : үгэ-хоһоон. – Дьокуускай : Бичик, 1996. – 216 с.
- Сүгүрүйүү : поэмалар /комментарийдары оҥордо Г.В. Попов ; М.Г. Старостин ойуулара. – Дьокуускай : Бичик, 2001. – 320 с. : ил.
- Алгыс курдук саныыбын… – Дьокуускай : Бичик, 2003. – 223 с.
- Дьылҕа Хаан уонна Сылык Дархан : Лөгөй кэмин уонна кини туһунан түөрт оонньуулаах, аҕыс хартыыналаах таайыы-драма. – Дьокуускай : Бичик, 2005. – 154, [2] с. : портр.
- Чаҕылыйаада Даймонд : роман-очерк. – Дьокуускай : Бичик, 2006 (Владивосток). – 268, [2] с. : ил.
- Олох оскуолата : роман. – Дьокуускай : Сайдам, 2010. – 496 с.
- Олох – бүппэт таабырын : хоһооннор, поэма,сэһэн / Рафаэль Баҕатаайыскай, СахаайаЕрмолаева ; [аан тыл авт. В. Доллонов]. – Дьокуускай : Бичик, 2013. – 157, [1] c.
- Тыыннаах ырыа : [хоһоон хомуурунньуга] /Сахаайа Ермолаева ; [хомуйан оҥордулар Р.Баҕатаайыскай, М. Лыткина ; киирии тыл А. А. Попов]. – Дьокуускай : Сайдам, 2014. – 94, [1]с. : портр.
- Алмаас уонна хара дьай : сэһэн / Рафаэль Баҕатаайыскай, Афанасий Арчылан. – Дьокуускай : Бичик, 2015. – 236, [1] с. : ил.
- Белые снегири : стихи и поэма/ авториз. пер. С. Кузнецовой.– М. : Сов. писатель, 1982. – 82 с.
- Певучий ручей : стихотворения / пер. Б. Романов, В. Макушевич. – М. : Современник, 1988. – 78 с.
Награды и звания
Лауреат Государственной премии им. П.А. Ойунского за сборники поэтических произведений «Певучий ручей» и «Трактовая дорога» («Тэргэн аартык»).
Награжден медалью «За доблестный труд. В ознаменование 100-летия со дня рождения В.И. Ленина».
Почетный гражданин Мегино-Кангаласского улуса.